Örn Bárður Jónsson – and "BARD-art"

Prédikun í Skeggjastaðakirkju á 2. í páskum 2025. Flutt án handrits.

Magnað að fá að messa í elstu kirkju á NA-landi sem byggð var 1845. Hiti úti 1 gráða en bjart og fagurt veður. Þetta var sjöunda messan á fjórum dögum!

Fyrr um morguninn messaði ég í Þórshafnarkirkju og talað líka blaðalaust þar og tók reyndar báðar ræðurnar upp en valdi þessa handa þér til að hlusta á.

Í ræðunni tala ég m.a. um hinn auðuga gæfumann, Job, sem missti allt og var að auki þjakaður af vinum sínum sem vildu fá hann tril að játa afglöp sem hlytu að hafa valdið þessum hörmungum því slíkt gæti ekki hent góða menn.

Ritið fjallar um hvers vegna gótt fólk og réttlátt þjáist, en sú gáta hefur verið kynslóðunum hugleikin um aldir og árþúsund.

Jobsbók í Gamla testamentinu er talin ein af perlum heimsbókmenntanna.

Niðurstaða Jobsbókar: Gott fólk verður fyrir áföllum og þjáningum.

Annars fjallar þessi prédikun að mestu um þema dagsins: Emmausförina sem er þekkt í NT og svo auðvitað í listasögunni eins og t.d. í verkinu eftir Caravaggio, Kristur í Emmaus.

En ræðan fjallar auðvitað um upprisuna og undur lífsins. Og um dauðann og þá staðreynd að engin manneskja sleppur lifandi úr þessu lífi!

Og hér er skissa af Skeggjastaðakirkju sem ég gerði fyrr í vetur:

Hér eru textarnir þrír sem kirkjan hefur lengi vel íhugað á 2. í páskum:

Lexían úr GT – Job 19.25-27

Ég veit að lausnari minn lifir
og hann mun síðastur ganga fram á foldu.
Eftir að þessi húð mín er sundurtætt
og allt hold er af mér mun ég líta Guð.
Ég mun líta hann mér til góðs,
augu mín munu sjá hann og engan annan.
Hjartað brennur af þrá í brjósti mér.

Pistillinn úr Postulasögunni 10.34-41:

34 Þá tók Pétur til máls og sagði: „Sannlega skil ég nú að Guð fer ekki í manngreinarálit. Hann tekur opnum örmum hverjum þeim sem óttast hann og ástundar réttlæti, hverrar þjóðar sem er. Þið þekkið orðið sem hann sendi börnum Ísraels þegar hann flutti fagnaðarerindið um frið fyrir Jesú Krist sem er Drottinn allra. Þið vitið hvað gerst hefur um alla Júdeu en hófst í Galíleu eftir skírnina sem Jóhannes prédikaði. Það er sagan um Jesú frá Nasaret, hvernig Guð smurði hann heilögum anda og krafti. Hann gekk um, gerði gott og græddi alla sem djöfullinn undirokaði því að Guð var með honum. Við erum vottar alls þess er hann gerði, bæði í landi Gyðinga og í Jerúsalem. Og hann tóku þeir af lífi með því að hengja hann upp á tré. En Guð uppvakti hann á þriðja degi og lét hann birtast, ekki öllum almenningi heldur okkur, vottunum sem Guð hafði áður valið. Við átum og drukkum með honum eftir að hann var risinn upp frá dauðum.

Guðspjallið – Lúkas 24.13-35

Tveir þeirra fóru þann sama dag til þorps nokkurs sem er um sextíu skeiðrúm[ frá Jerúsalem og heitir Emmaus. Þeir ræddu sín á milli um allt þetta sem gerst hafði. Þá bar svo við, er þeir voru að tala saman og ræða þetta, að Jesús sjálfur nálgaðist þá og slóst í för með þeim. Augu þeirra voru svo blinduð að þeir þekktu hann ekki.  Og hann sagði við þá: „Hvað er það sem þið ræðið svo mjög á göngu ykkar?“ 
Þeir námu staðar, daprir í bragði, og annar þeirra, Kleófas að nafni, sagði við hann: „Þú ert víst sá eini aðkomumaður í Jerúsalem sem veit ekki hvað þar hefur gerst þessa dagana.“ 
Hann spurði: „Hvað þá?“ 
Þeir svöruðu: „Þetta um Jesú frá Nasaret sem var spámaður, máttugur í verki og orði fyrir Guði og öllum mönnum. Æðstu prestar og höfðingjar okkar létu dæma hann til dauða og krossfesta hann. Við vonuðum að hann væri sá er leysa mundi Ísrael. En nú er þriðji dagur síðan þetta bar við. Þá hafa og konur nokkrar úr okkar hópi gert okkur forviða. Þær fóru árla til grafarinnar en fundu ekki líkama hans og komu og sögðust jafnvel hafa séð engla í sýn er sögðu hann lifa. Nokkrir þeirra sem með okkur voru fóru til grafarinnar og fundu allt eins og konurnar höfðu sagt en hann sáu þeir ekki.“ 
Þá sagði hann við þá: „Skilningslausu menn, svo tregir til að trúa því öllu sem spámennirnir hafa sagt fyrir um! Átti ekki Kristur að líða þetta og ganga svo inn í dýrð sína?“ Og hann byrjaði á Móse og öllum spámönnunum og útlagði fyrir þeim það sem um hann er ritað í öllum ritningunum. 
28 Þeir nálguðust nú þorpið sem þeir ætluðu til en hann lét sem hann vildi halda lengra. Þeir lögðu þá fast að honum og sögðu: „Vertu hjá okkur því að kvölda tekur og degi hallar.“ Og hann fór inn til að vera hjá þeim. Og svo bar við, er hann sat til borðs með þeim, að hann tók brauðið, þakkaði Guði, braut það og fékk þeim. Þá opnuðust augu þeirra og þeir þekktu hann en hann hvarf þeim sjónum. Og þeir sögðu hvor við annan: „Brann ekki hjartað í okkur meðan hann talaði við okkur á veginum og lauk upp fyrir okkur ritningunum?“ 
33 Þeir stóðu samstundis upp og fóru aftur til Jerúsalem. Þar fundu þeir þá ellefu og þau er með þeim voru saman komin, en þau sögðu: „Sannarlega er Drottinn upp risinn og hefur birst Símoni.“ 
35 Hinir sögðu þá frá því sem við hafði borið á veginum og hvernig þeir höfðu þekkt hann þegar hann braut brauðið.